ΟΡΟΣ ΠΑΪΚΟ
Κορυφή Γκόλα – Τσούκα 1657μ.
Κυριακή 18 Μαρτίου 2012
Στο όρος Πάϊκο με θέα τις πεδιάδες της Πέλλας!Καταπράσινο πανέμορφο ειρηνικό βουνό.Μπήκαμε στο δάσος. Τώρα η διαδρομή γίνεται συναρπαστική.Μας υποδέχεται μια ομορφιά παραμυθένια με πολύ χιόνι, με πολλά τρεχούμενα νερά, με μικρούς καταρράκτες και αγριοκαστανιές που μας αποκαλύπτουν απόκρυφες ομορφιές.
Φύγαμε από την πόλη της Βέροιας στις 7+30, προσπεράσαμε τον Σταυρό και τον κάμπο της Αλεξάνδρειας ( παλιότερα μια τεράστια λίμνη).Αποξηράνθηκε την δεκαετία του 1930. Το διάστημα 1904- 1908 η λίμνη αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα πεδία σκληρού ανταγωνισμού μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων. Τα μυστικά του βάλτου της Πηνελόπης Δέλτα αποτυπώνουν τις όψεις του αιματηρού μακεδονικού αγώνα.Λίγο μακρύτερα η αρχαία Πέλλα. Κτίσθηκε από τον Αρχέλαο Α΄( 413 – 399).Πρώτη φορά αναφέρεται από τον Ηρόδοτο.Η Πέλλα όταν ανακηρύχθηκε πρωτεύουσα του μακεδονικού κράτους ήταν μια παραλίμνια πόλη.Εδώ έζησαν τις τελευταίες μέρες ο αθηναίος τραγικός Αγάθων και ο Ευριπίδης. Παρέμεινε πρωτεύουσα μέχρι την κατάλυση του μακεδονικού κράτους από τους Ρωμαίους, οι οποίοι την λεηλάτησαν και μετέφεραν τους θησαυρούς της στην Ρώμη.Στο τέλος του 1ου π.χ. αιώνα έπεσε σε παρακμή.Περάσαμε την γέφυρα που οδηγεί στην πόλη των Γιαννιτσών και τον ποταμό Λουδία. Ο Λουδίας κοινώς Μαυρονέρι επί Τουρκοκρατίας ( καρά – ασμάκ), πηγάζει από τα όρη Βέρμιο και Βόρα.Τα νερά του διασχίζουν την πεδιάδα των Γιαννιτσών και καταλήγουν στον Θερμαϊκό κόλπο.Στο βάθος αχνοφαίνεται η πόλη των Γιαννιτσών, η πόλη του κάμπου όπως θέλει να ονομάζεται τα τελευταία χρόνια.Κτισμένη στις παρυφές του όρους Πάϊκου και του κάμπου των Γιαννιτσών σε υψόμετρο 40 μέτρων από την θάλασσα, η πόλη με την πλούσια ιστορία μας υποδέχεται ήσυχη χωρίς ιδιαίτερη κίνηση.Η περιοχή κατοικήθηκε από την νεολιθική εποχή ( τέλη 7ης χιλιετίας).Τα Γιαννιτσά ή Γενιτζέ Βαρδάρ ήταν το ιερό κέντρο των Γιουρούκηδων που έφερε στην Μακεδονία το 1385 ο Τούρκος στρατηλάτης Αχμέτ Εβρέν.Πρωτεύουσα του ομώνυμου καζά ( ο καζάς είναι μικρή διοικητική και δικαστική περιφέρεια ) που την προτιμούσαν για την παραμονή τους οι τουρκικές αρχές. Στην Τουρκοκρατία η πόλη υπήρξε πνευματικό, θρησκευτικό και πολιτιστικό κέντρο των Βαλκανίων.Ο Γαζή Αχμέτ Εβρενός γεννήθηκε στο Παλιόκαστρο ( σημερινό Μπαλίκεσιρ ) της Τουρκίας το 1828.Τουρκομάνος στην καταγωγή.Αρχικά η οικογένεια του υπηρετούσε τους Βυζαντινούς μεταξύ 1302- 1361. Μετά την κατάκτηση της περιοχής από τον Ορχάν Γαζή ( Γαζής = νικητής ), η οικογένεια του εξωμότησε και άρχισε να υπηρετεί τους Οθωμανούς.Μαζί με τον Σουλεϊμάν πασά τον γιο του Ορχάν Γαζή κατέκτησαν την Θράκη, τη Μακεδονία, τη Ρούμελη και τα Βαλκάνια. Οι υπηρεσίες τους αμείφθηκαν με πλούσιες δωρεές, κυρίως με αχανή κτήματα στη Μακεδονία και στη Βουλγαρία.Πέθανε στις 17 Νοεμβρίου 1417 στα Γιαννιτσά σε ηλικία 129 ετών. Τάφηκε στο μαυσωλείο Γαζή Εβρενός.Κατά τη διάρκεια εργασιών αναστήλωσης το 2006 βρέθηκε ανθρώπινος σκελετός που εικάζεται ότι ανήκει στον Οθωμανό στρατηλάτη.Υπήρξε το κέντρο του Μακεδονικού αγώνα στις αρχές του 20ου αιώνα.20 Οκτωβρίου 1912 η πιο φονική μάχη των βαλκανικών πολέμων και ίσως η πιο σημαντική στην πεδιάδα των Γιαννιτσών.Στις 14 Σεπτεμβρίου 1944 οι Γερμανοί και οι συνεργάτες τους εκτέλεσαν 112 πολίτες που υπέστησαν φρικτά βασανιστήρια πριν εκτελεσθούν, ανάμεσα τους και ο δήμαρχος Θωμάς Μαγκριώτης.Φθάσαμε στο Ελευθεροχώρι χτισμένο στους πρόποδες του Πάϊκου, αναγνωρίστηκε μαρτυρικό χωριό τώρα τελευταία στις 17 Αυγούστου 2009.Στην γερμανική κατοχή στις 23 Αυγούστου 1944 οι Γερμανοί εκτέλεσαν 17 χωριανούς και δυο βρέφη.
Ο δασικός δρόμος μας οδηγεί λίγο ψηλότερα. Προετοιμασία για περιπλάνηση και ορειβασία στις κατάφυτες πλαγιές. Οξιές, πεύκα, δρυς, κέδροι, ιτιές, λεύκες και σημύδες μας υποδέχονται.Στο βουνό υπάρχουν 4.500 στρέμματα καστανιές, τα 2.500 είναι καλλιεργήσιμα. Καταμετρήθηκαν 57 διαφορετικά είδη πεταλούδας.Ξεχωριστή θέση στην πανίδα του βουνού είναι το αγριογούρουνο που συναντάται σε όλο το Πάϊκο.Ακόμη ζουν σε μικρούς αριθμούς ελάφια , ζαρκάδια, αλεπούδες και λύκοι. Ποτάμια και ρέματα κυλούν όλο τον χρόνο δίνοντας ζωή στην περιφέρεια και τα γύρω χωριά.Πήραμε το δασικό δρόμο σε λίγο χανόμαστε στο μονοπάτι. Μπροστά μας απλώνεται η απεραντοσύνη του βουνού. Μπήκαμε στο δάσος .Κάθε ίχνος πολιτισμού σταματά εδώ. Το βουτηγμένο στην καταχνιά δάσος μας έχει συνεπάρει, η δροσιά του πρωινού μας ταξιδεύει.Κατά την διάρκεια της διαδρομής όπως πεζοπορούμε χιονισμένες κοφτές πλαγιές και δένδρα γυμνά από φύλλωμα μας περιτριγυρίζουν. Τώρα οδοιπορούμε σε δασικό δρόμο σκεπασμένος από πολύ χιόνι που σε πολλά σημεία ξεπερνά το ένα μέτρο, μόνοι εμείς και η απεραντοσύνη της φύσης. Ορειβατούμε ανάμεσα στις πλαγιές και νοιώθουμε το φτερούγισμα της ψυχής μας στην αναπάντεχη συνάντηση με την Ελευθερία.Όλο το σκηνικό μας δημιουργεί μια ατμόσφαιρα μυστηρίου.Η νεκρή φύση που τις επόμενες μέρες θα αρχίσει να ζωντανεύει και ο ανοιξιάτικος καιρός με τους απίθανους χρωματικούς συνδυασμούς μας δημιουργούν μια παραμυθένια διάθεση.Το Πάϊκο είναι ένα βουνό με χιλιάδες αντιθέσεις. Γραφικά χωριά, πυκνά δάση, ρέματα και ποτάμια.Λίγο ψηλότερα το δάσος αραιώνει και το μονοπάτι με τα κόκκινα σημάδια μας οδηγεί στην κύρια κορυφογραμμή του βουνού.Ανεβαίνουμε τώρα στην πλευρά του γυμνού βράχου λίγο πριν την κορυφή.Μονοπάτι ανηφορικό χιονισμένο ανάσες βαριές ίσως το δυσκολότερο σημείο της διαδρομής.Πλησιάζουμε το πέτρινο κιόσκι, από εδώ ψηλά θέα απεριόριστη. Κάτω χαμηλά η Γουμένισσα και τα τελευταία χωριά Γρίβα και Καστανερί.Βρισκόμαστε μια ανάσα πριν την κορυφή. Εμφανίζεται τώρα μπροστά μας χιονισμένη και ηλιόλουστη.Ορειβατούμε τώρα σε χιονισμένο τοπίο.Κάτω χαμηλά καλλιεργήσιμη γη με οπωροφόρα δένδρα, θα πρασινίσουν και θα ανθίσουν σε μερικές ημέρες και θα δημιουργήσουν υπέροχες χρωματικές αντιθέσεις.
Πήραμε το δρόμο της επιστροφής. Ο δρόμος μακρύς η κούραση στο κατακόρυφο όμως εμείς μια παρέα μια συντροφιά και οι 17 ορειβάτες συνεχίζουμε.Μετά από μια πολύωρη πορεία ( 7 ώρες ) με αναβάσεις και καταβάσεις μέσα σε παρθένο πυκνό δάσος , σε δασικούς δρόμους με αρκετό χιόνι με πανύψηλες οξιές και αγριοφουντουκιές. φθάσαμε επιτέλους στα αυτοκίνητα.Άλλη μια μέρα γεμάτη ορειβασία πήρε τέλος με επιτυχία.Ο Σωκράτης και ο Διονύσης πήραν το μονοπάτι της επιστροφής από την θέση΄΄ μυστήριο ΄΄ που τους οδήγησε στην τοποθεσία Αγνάντι.Από εκεί συνεχίζουν δεξιά για το ρωμαϊκό μονοπάτι, συνολική διάρκεια ορειβασίας 9 ώρες.
Συγχαρητήρια σε όλους τους φίλους ορειβάτες που τα κατάφεραν και σήμερα με υπερπροσπάθεια, σε αυτή την σκληρή αλλά υπέροχη ορειβατική εξόρμηση.
Για τον Σύλλογο Χιονοδρόμων Ορειβατών Βέροιας
Τσιαμούρας Νικόλαος